Zemin döşemelerinde geçmişten günümüze açık ara en çok tercih edilen yapı malzemesi, parkeler olmuştur. Zemin yüzeyinde kullanıcısına sunduğu; yumuşak, dayanıklı ve sıcak atmosfer hissi ile ilk seçenek olarak tercih edilirliği uzun zamandır değişmemiştir. Parkelerin sahip olduğu geniş renk ve desen çeşitliliği ile herkesin zevkine hitap edecek bir ürün kolaylıkla bulunabilir. Ayrıca parkelerin doğal bir malzeme olan ağaçtan üretiliyor olması sağlıklı bir yüzeye temas etmemizi sağlar bunun yanı sıra uzun ömürlü olması ile de kullanıcılar için maliyeti düşürür. Parkelerin tüm bu özellikleri sağlayabilmesinde etkili olan ağaçlara ve onların parke üretimindeki önemine bu yazımızda değineceğiz.
Parkeler ve Türleri
En önemli ve en sık tercih edilen zemin kaplama malzemesi olan parkelerin genel olarak 3 farklı çeşidi bulunur; masif, lamine ve laminat parke. Masif parkeler ham ağaçtan üretilmektedir ve tek katmanlıdır, diğer parke türleri ise katmanlı yapıya sahiptir. Lamine parke, hammaddesinin tamamı doğal ahşap olan 2 veya 3 değişik ahşap katmanın birbirine dik yönlerde yapıştırılmasıyla imal edilir. En üst katmanında ise değerli ağaç olarak tanımlanan gerçek meşe veya ceviz ağaç kaplaması bulunur. Laminat parkeler ise; sıkılaştırılmış talaş üzerine reçine emdirilmiş kağıt baskıdır. Dünyada parke sınıfında olmamak ile birlikte ülkemizde parke alt başlığında kullanılan güzel görünüşlü bir kaplama malzemesidir. Gerçek ahşabın görünümünü taklit etmek için tasarlanmıştır.
Parke Sınıfına Göre Kullanılan Ağaçlar
Zemin kaplamada en eski parke çeşidi olan masif parkeler; meşe, kayın, akçaağaç, ceviz veya çeşitli tropik türler gibi sert ağaçlar kullanılarak üretilir. Masif parkenin kendi içinde de 3 çeşidi bulunur; masif döşeme tahtası, masif parke blokları ve mozaik parke. Lamine parkeler veya diğer adıyla mühendislik döşemelerinde ise genel olarak iki katlı veya üç katlı olacak şekilde üretim sağlanır. Aşınacak yüzey tabaka masif parkede olduğu gibi sert masif ahşaplardan oluşturulur. Alt katmanda daha yumuşak malzeme seçilir. Lamine parkelerin üst katmanın da genel olarak tercih edilen ağaç türü ise meşedir.
Kullanılan Ağaçların Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
İyi bir parkenin ortaya çıkabilmesi için hammadde olarak kullanılacak ağacın; darbelere karşı dayanımı yüksek, az çalışması olan yani kondisyonunu koruyan, rutubet değiştirme süresi uzun olan, kolay işlenebilen ve tüm bunlara ek olarak estetik bakımdan etkileyici olması beklenir.
Parkenin uygulanacağı alanın fonksiyonuna bağlı olarak parke ağacının seçiminde yüksek dayanımlı yapıya sahip olanlar kullanılmalıdır. Örnek olarak konutlarda kullanılan parkeler fazla darbeye maruz kalmayacak iken otel, okul, spor salonları gibi yüksek oranda darbeye maruz kalacak ortamlarda kullanılan parkelerin daha yüksek dayanımlı ağaçlardan yapılması gerekir. Aşındırıcı kuvvetlere karşı dayanımı yüksek olan ağaç türleri; meşe, kayın, gürgen, akçaağaç, ıroko, sapelle, marbau ve cevizdir.
Parkeler genel olarak ısıtılmaya ihtiyaç duyulan iç ortamlarda kullanılmaktadır. Kış aylarında ısıtılan iç ortamlar ki yerden ısıtma sistemlerinde durum daha da kritiktir; yaz aylarında çevresel ısıtmaya maruz kalmayan ortamlara geçişte parkelerde genleşme farklılıkları oluşacaktır. Genleşmenin neden olacağı şekil değişikliklerine karşı; direnç önemli olup, parkede kullanılan ağaç türünün de bu özellikleri sağlaması beklenir.
Parkelerde fonksiyonel işlevinin yanında estetik bakımdan da üstün yeteneklere sahip olması gerekir. Çoğu kullanıcı parkelerin fiziksel yapısından çok estetik görüntüsünü dikkate alır. Ağacın doğal rengi, yıllık halka yapısı ve öz ışınları gibi farklılıklar parkelerin renk çeşitliliğini sağlayan faktörlerdir. Lüks parkelerde estetik görünümü sağlayan renk skalası; açık sarıdan siyaha kadar uzanabilmektedir ve yine bu çeşitliği sağlayacak olan şey ağacın türüdür.
Üretimde Kullanılan Ağaçlar
Parke üretiminde kullanılacak olan ağaçların seçimi önemlidir. Örnek olarak, çok sert yapıda bir ağacın işlenmesi zorludur ve konutlarda bunun gibi çok fazla darbeye maruz kalmayacak olan alanlarda bu tür ağaçların kullanılması gereksiz olacaktır. Bu nedenle kullanılacak ağaç türleri, hizmet edeceği mekânın türüne göre seçilmelidir.
Ahşap türlerini seçerken yararlanılan standartlar; TS 73 EN 13226, TS EN 13227, TS EN 13228, TS 200 EN 13488 ve TS EN 13489 dir. Bu standartlarda, en çok aranan özellik olan Brinell Sertliğin 10 N/mm2’den büyük olduğu tüm ağaçların parke imalinde kullanılabileceği ifade edilirken masif parke ve lamine parkelerin üst tabaka ahşabında daha yüksek değerlerin arandığını söylemek yanlış olmayacaktır. Ülkemizde en çok kullanılan ağaç türleri ise; meşe, kayın, dişbudak, kestane, ceviz, kızılçam, göknar ve ladindir. Çam, ladin ve göknar türleri yoğunluk, sertlik ve rutubet değiştirme sürelerinin azlığı nedeniyle diğerlerine göre öne çıkamazken özellikle Ak Meşe türleri, renk ve desen kalitesi, yüksek yoğunluk ve sertlik değerleri yanında uzun rutubet değiştirme sürelerinin yarattığı stabilite sayesinde daha çok tercih edilmektedir.
Üretim Yerinin Önemi
Parkeyi oluşturan ağacın da canlı bir malzeme olması üretim koşullarını da önemli kılar. Normal insani yaşam sıcaklığı olan 22o-25oC sıcaklık en ideal değerlerdir. Nemin malzemeyi kötü etkilememesi için gereken bağıl nem koşulu ise %50 olup, bu ortamlarda üretilip, paketlenmesi ve saklanması gerekir. Parke üretiminde ağacın öneminin ve istediği özenin farkında olan Dendro, üretimde estetik ve teknolojiyi ön planda tutarak sürdürülebilir kaliteyi sağlayan sistemler kullanır.
Dendro parke, parke sektöründe yüze yakın renk ve 450 çeşide sahip olup tüm bu üretim koşullarını sağlayabilen öncü firmadır. Kalite standartlarına uygun, hizmet kalitesi ile çevreye duyarlı üretime devam eden Dendro; yaşam alanlarımızda doğanın, ağacın konforunu hissettirmeye devam ediyor.
Kaynakça:
www.processing-wood.com
dergipark.org.tr/en/download/article-file/274921#:~:text=G%C3%BCng%C3%B6r%20(2008)%20taraf%C4%B1ndan%20yap%C4%B1lan%20bir,%2C%20g%C3%B6knar%20ve%20ladin'dir
www.dezeen.com
