1969’da dünyanın dördüncü büyük sanat merkezi olarak kapılarını açan ve Türkiye’nin sanat ve kent belleğinde sahip olduğu izlerle önemli bir konumda yer alan İstanbul AKM, 2021 yılında ‘AKM Yeniden!’ sloganı ile sanatseverleri ağırlamaya devam ediyor.
Atatürk Kültür Merkezi’nin hikayesi, 1936 yılında İstanbul’un şehir planlaması çalışmaları için Mustafa Kemal Atatürk’ün Fransız mimar ve şehir planlamacısı olan Henri Prost’u Türkiye’ye davet etmesi ile başlar. 1939’da Henri Prost tarafından hazırlanan İstanbul’un ilk ana planı, Topçu Kışlası ve yakınlarındaki mezarlıkların bir parka dönüştürülmesini ve Taksim Meydanı’nda bir opera binası yapılmasını içeriyordu.
1939-1945 yılları arasında meydana gelen 2. Dünya savaşının ardından, 1946’da dönemin valisi ve belediye başkanı Dr. Lütfi Kırdar tarafından görevlendirilen Rükneddin Güney ve Feridun Kip’in tasarımları doğrultusunda, İstanbul Opera Binası’nın ilk temel atma törenini gerçekleştirdi. Fakat yapının inşasına ödenek sıkıntıları sebebiyle devam edilemedi. Bundan tam on yıl sonra, 1956’da Bayındırlık ve İskân Bakanlığı projenin yeniden düzenlenmesi için Hayati Tabanlıoğlu’nu görevlendirdi. 1969 yılında İstanbul Kültür Sarayı adıyla kapılarını açmış ve 1970 yılında oynanan bir oyun sırasında çıkan yangına dek hizmette kalmıştır. Yangından sonra, 1978’de, Hayati Tabanlıoğlu tarafından onarılarak “Atatürk Kültür Merkezi” adıyla tekrar hizmete açılmış ve 2000’li yıllara kadar kullanımda kalmıştır.
2008’de, yenileme projesi Tabanlıoğlu Mimarlık’a verilen AKM, ziyarete kapatılmıştır. 2018 yılında, on yıldır boş duran binanın yıkımı sonunda gerçekleşmiş ve bir yıl sonra Hayati Tabanlıoğlu’nun oğlu Murat Tabanlıoğlu yönetiminde modernize edilerek yorumlanmasının akabinde 29 Ekim 2021 tarihinde kapılarını açmıştır. 7.500 m2 uygulama alanıyla Dendro Parke olarak ürünlerimizle yer aldığımız kültür merkezi, toplam 95.000 m2 alandan oluşan beş bölüme sahiptir.
Tabanlıoğlu, uzun yıllar sonunda Taksim meydanının bir simgesi haline gelmiş ve artık bir kimlik kazanmış olan AKM’nin karakteristik cephe özelliklerine dokunmamıştır. Korunan diğer öğeler arasında, kültür merkezi ile özdeşleşen iç mekandaki spiral merdivenler yer almaktadır.
Çağın gerektirdiği teknolojik donanımlara sahip olarak yorumlanan yeni AKM’de çok amaçlı salonlar, galeri mekanları, oldukça yüksek kapasiteli opera ve tiyatro salonları bulunuyor. Çocuklar için sanat merkezi, kültür sanat aktiviteleri için ayrı platformlar, kütüphane ve sinema da mevcut olan AKM, akustik düzenlemeleri ile ulusal ve uluslararası sanat performanslarına da ev sahipliği yapmak için biçilmiş kaftan.
Atatürk Kültür Merkezi’nin Cumhuriyet’in ilk yıllarından bugüne dek, kentin en önemli figürlerinden biri olarak kültür ve sanata ev sahipliği yapmıştır. Murat Tabanlıoğlu’nun çağdaş imzası ile kentin eksik taşlarından birinin geri dönmesi, özellikle kültür sanat alanında hepimiz için umut verici bir gelişme olmuştur.
Kaynakça:
www.sanatatak.com
www.turizmajansi.com
www.arkitera.com
Fotoğraflar:
Gürkan Akay
