Ahşap, geçmişten günümüze yapılı çevrenin inşasında en çok tercih edilen malzeme olmuştur. Yapısal strüktür, duvar, kapı ve çatı gibi birçok alanda karşımıza çıkan ahşap, pencere çerçevesi olarak da binaların cephe açıklıklarının belirlenmesinde kullanılmıştır. Cam da pencere yapımında tercih edilen en yaygın malzeme olmuştur.
Pencerelerde yer alan cam yakın tarihte yerini ‘’Yarı Saydam Ahşap’’ malzemeye bırakabilir görünüyor. Orman Ürünleri Laboratuvarı (FPL) araştırmacıları, Maryland Üniversitesi ve Colorado Üniversitesi’nden araştırmacıların iş birliğiyle yeni ve ekolojik malzeme olan ‘’Yarı Saydam Ahşap’’ geliştirildi. Mimarlar, malzeme bilimi ile ilgili çalışmalarda bulunanlar ve sürdürülebilir çalışmaları takip edenler için ilgi çekici bir gelişme.
Günümüzün kontrolsüz üretim ve akabinde gerçekleşen hızlı tüketim problemi, iklim krizine yol açmıştır. Bu ekolojik değişim, bizleri hayatın her alanında sürdürülebilir çözümlere yenisini eklemek ve geliştirmek zorunda bırakmaktadır. İklim değişikliğine neden olan karbon salınımında inşaat sektörünün de etkisi büyüktür. Bu nedenle yapı ve inşaat sektöründe sürdürülebilir çözümlere her geçen gün daha fazla ihtiyaç duyulmaktadır. Bu konuda örnek bir çalışma olan Yarı Saydam Ahşap, cam üretiminde açığa çıkan salınıma oranla oldukça az bir orana sahip olmasından dolayı çıkardığı karbon ayak izi oranıyla da ilgi çekici olmuştur.
Yarı Saydam Ahşabın Üretimi
Ahşaba opak görünümü veren lignin pigmentidir. Lignin pigmentini yeni malzemenin üretiminde daha kolay ayrıştırabilmek için ağaçların kesim şekli çok önemlidir. Damarlarına dik doğrultuda olacak şekilde kesilen ağaçlarda, yapraklara kadar su taşımakta görevli ksilemlerin sahip olduğu ölü duvar hücrelerinde (lignin) daha az rastlanır. Bu da ligninin yarı saydam ahşap üretimini için daha kolay ayrıştırılmasına yardımcı olur.
Ağacın kesim şeklinin verdiği avantajın etkisiyle hazırlanan harçtan lignin maddesinin ayrıştırılması için kağıt hamurunda da kullanılan katkı maddeleri kullanılmaktadır. Lignin maddesini ahşaptan ayrıştırarak yerini polimer maddeler ile değiştirilmesi sağlanır. Bu sayede doğal ahşabın sahip olduğu opak görünüm %85 oranında azaltılmış olur. Ayrıca ilerleyen zamanlarda şeffaflık oranın daha da artacağı ifade edilmiştir.
Yeni Malzeme Cama Rakip Olmaya Aday
Yarı saydam ahşap, yapısal olarak doğal ahşapla büyük oranda benzerlik göstermekte ve sahip olduğu polimer bileşeni sayesinde diğer yüzüne su sızdırmamaktadır. Yarı saydam ahşap, aydınlatmada da cama göre ışığı daha eşit dağıtan bir yapıya sahiptir.
Sahip olduğu mukavemet, ısıl geçirgenlik oranı ve estetik görünüm özellikleri ile tercih edilen doğal ahşap, yarı saydam bir malzemeye dönüştüğünde de ilgi çekici bir malzeme olmaktadır. Fiziksel özellikleri cama benzeyen yarı saydam ahşap, cam gibi ani kırılma ve çatlama şekil değişimleri göstermemektedir. Masif ahşabın özelliklerini büyük ölçüde taşıyan yarı saydam ahşap, darbe gibi dış etkenlere karşı yapısal bütünlüğünü cama göre daha uzun süre korunmaktadır. Bu özelliklerle yarı saydam ahşap cama göre kullanıcısına daha güvenli bir kullanım imkanı sunmaktadır.
Tüm bu hususlar göz önüne alındığında bir pencereden istenilen fiziksel özelliklerin yarı saydam ahşaptan karşılanabileceği görülebilmektedir. Çevresel avantajlarının yanı sıra tasarımsal olarak da yenilik sunan yarı saydam ahşap, daha modern ve estetik mekânların yaratılmasında dikkat çeken bir malzemedir. Malzemeyi geliştiren Berglund’ın da belirttiği gibi ‘’Yarı Saydam Ahşap’’ ileride mimarlar tarafından daha çok tercih edileceğe benziyor.
Ahşabın sahip olduğu etkileyici tasarımsal ve teknik bilgileri inceleyen, bu bilgileri çeşitli yönlerden ele alan ve ahşabı merak edenlere değerli bilgiler sunmaya devam eden DENDRO’nun ürünleri ve diğer yazılarını incelemek için www.dendro.com.tr adresini ziyaret edebilirsiniz.
Kaynakça:
usda.gov
aimsaddergisi.com
