Biyofilik İç Tasarım: Ahşap Kullanımının Sağlığa Etkileri
27/05/2024
Doğa ile çevrili olmanın veya doğayı hatırlatmanın iyi hissettirdiği bir gerçek. Öyleyse, buradan yola çıkarak mekanlarımızı tasarlama ve düzenleme biçimlerimize dair bir çıkarım yapabilir miyiz? Çeşitli malzemelerin insanlar üzerinde yaratabileceği fizyolojik ve psikolojik etkileri daha yeni yeni anlamaya ve araştırmaya başlıyoruz. Ancak, tasarımın son derece öznel olduğu gerçeğine rağmen, çoğu insan doğadan ilham alan tasarımlara ve doğayla güçlü bir bağı olan malzemelere olumlu tepki veriyor. Ahşap da şüphesiz bu malzemelerin başında geliyor.
İç tasarım için mevcut sayısız malzeme arasında ahşap, yalnızca estetik cazibesiyle değil, aynı zamanda zihinsel ve duygusal durumlarımızı iyileştirme konusundaki kapasitesiyle de ünlü, zamansız ve çok yönlü bir araç olarak kendini gösteriyor. Yapılan çalışmalar, iç mekanlarda ahşap kullanımının insan sağlığı üzerinde ölçülebilir bir etkisi olabileceğini gösteriyor.
Bilim, doğal unsurları görmenin olumlu duyguları, stres azaltmayı, daha hızlı zihinsel iyileşmeyi ve öznel acı duygularında azalmayı desteklediğini doğruluyor. Norveç Ahşap Teknolojisi Enstitüsü (NTI) tarafından iç mekanlarda ahşap kullanımının sağlığa faydaları üzerine yapılan bir araştırma, hastanelerde ahşap kullanımının, hastaların, ailelerin ve personelin iç mekan ortamıyla ilgili daha iyi hissetmelerine yardımcı olduğunu ortaya koyuyor. Çalışma, ahşabın varlığının olumlu fizyolojik ve psikolojik faydaları olduğunu ve hatta iyileşme sürelerini kısaltarak hastanede kalış süresini kısaltabileceğini gösteriyor. Ahşabın insanlarda uyandırdığı doğal sıcaklık ve rahatlık hissi, kan basıncını ve kalp atış hızını düşürme, stres ve kaygıyı azaltma ve olumlu sosyal etkileşimleri artırma gibi etkiler barındırıyor.
İç tasarım trendleri sürekli değişiyor olsa da ahşap, zamansız bir malzeme olarak, güncel yeni tasarım yaklaşımlarında da kendine temel bir yer bulması zor olmuyor. Mekan sakinleri ile doğal çevre arası ilişkileri güçlendirmeyi hedefleyen yaşam alanları yaratmakla ilgilenen biyofilik iç tasarım, bunlardan biri. Ahşap ve diğer doğal malzemelerin entegre edilmesiyle, bu bağ kuvvetlendiriliyor ve bu eğilimin yarattığı olumlu sağlık etkilerinin altı çiziliyor.
Biyofilik İç Tasarım Nedir?
Görsel resawntimberco.com sitesinden alındı.
Doğanın iyileştirici etkisi, çeşitli disiplinler tarafından her fırsatta vurgulanıyor. Biyofili, Harvard'lı doğa bilimci Dr. Edward O. Wilson tarafından icat edilen bir terim ve insanlığın doğaya doğru çekilme, ona karşı bir yakınlık hissetme, bir sevgi, bir özlem olarak gördüğü şeyi tanımlıyor. Gündelik yaşam rutini içerisinde, tüm sağlık profesyonelleri ara vermenin ve açık havada olabildiğinde vakit geçirmenin öneminden bahsediyor. Öte yandan vaktin çoğunluğunu iç mekanlarda geçiriliyor. Biyofilik tasarım, doğal unsurları binaların inşasına ve iç mekanlarına dahil ediyor. Dolayısıyla, iç tasarımda ahşap gibi organik malzemelerin, mekanda yarattığı konfor ve enerji hissi önem kazanıyor. Ahşap kullanımı, sağlık ve iç huzuru iyileştirmek için iyi bir alternatif olarak sunuluyor.
Ahşap, farklı alanlarda fayda sağlayan az sayıdaki doğal kaynaktan biri olarak öne çıkıyor. Karbon emisyonlarının azaltılmasına yardımcı oluyor, yapı yaşam döngüsünde daha fazla dayanıklılık sağlıyor ve mekan sakinlerinin daha huzurlu, mutlu hissetmelerine yardımcı olurken verimliliklerini de artırıyor.
Stres ve Kaygı Azaltıcı Etkiler
Ahşap iç tasarım, sıcaklık, konfor ve estetik çekiciliğin eşsiz bir karışımını sunarak duygusal sağlığı geliştirmek için derin bir kapasiteye sahiptir. İç tasarımda ahşap seçimi yalnızca estetik bir tercih değildir; ruh halimiz üzerinde somut bir etkisi vardır. Ahşabın doğal dokusu ve toprak tonları, rahatlama ve huzuru teşvik eden yatıştırıcı bir atmosfer yaratır. Bu duyusal deneyim de duygularımız üzerinde olumlu bir etki yaratarak stres ve kaygının azaltılmasına yardımcı olur.
Araştırmalar, insanın otonom sinir sistemi ile ahşap arasında bir bağlantı olduğunu gösteriyor. Ahşabın kalp atış hızını ve kan basıncını düşürebilmek gibi stres giderici etkiler sağladığı biliniyor. İster mobilya ister zemin, kiriş veya duvar panelleri şeklinde olsun, bir iç mekanda ahşap tasarımlar önemli ölçüde yer kapladığında, güçlü bir sakinleştirici etki yaratıyor.
İstikrarlı Zihinsel İşleyiş
Ahşap iç mekanlar, daha istikrarlı bir zihinsel sağlığı da teşvik eder. Görsel bir çekicilikten daha fazlasıdır; duyularımızı dikkatli bir şekilde harekete geçiren duyusal bir deneyimdir. Ahşabın desen ve dokuları, organik dünyayla dokunsal bir bağlantı sağlar. Bu farkındalık, stresi azaltabildiği ve dinginlik hissini destekleyebildiği için zihinsel esenlik için çok önemlidir. Mobilya, döşeme veya duvar panelleri gibi ahşap unsurlarla çevrili olduğunda, mekan sakinleri genellikle azalan stres ve artan zihinsel sakinlik hissini sezebilmektedir. İç mekanlarda ahşabın varlığı, anksiyete ve depresyon gibi ruh sağlığı koşullarını da olumlu yönde etkileyebilir.
Ahşabın biyofilik etkileri, bilişsel işleyişimizi ve yaratıcılığımızı geliştirerek merak duygusunu ortaya çıkarabilir. Ahşap tasarımın güzelliği, duyularımızı harekete geçirme ve olumlu duygular uyandırma becerisiyle birleştiğinde, ruh halinin ve zihnin canlandığı bir ortama katkıda bulunarak psikolojik sağlığı teşvik etmektedir.
Estetik Haz ve Duygusal Denge
Ahşabın çok yönlülüğü, rustikten çağdaşa kadar çeşitli tasarım stillerine olanak tanıyarak kişilerin kendilerine özgü duygusal ihtiyaçlarına uygun bir ahşap iç mekan tasarımı bulabilmelerini sağlar. Ahşap iç mekanlar, fiziksel estetiğin ötesine geçen bütünsel bir konfor hissi uyandırır. Ahşabın dokunsal deneyimi, ister cilalı ahşabın pürüzsüzlüğü ister geri kazanılmış kerestenin rustik hissi olsun, güvenlik ve memnuniyet duygularını ortaya çıkarabilir.
Ahşap iç mekanlar, estetik nitelikleri sayesinde hem ruh halini hem de zihni yükseltme niteliğine sahiptir. Zengin renkleri ve çeşitli damar desenleriyle ahşabın görsel çekiciliği, estetik coşku duyguları uyandırabilir. Bu estetik haz, vücudun doğal ruh halini iyileştirici kimyasalları olan endorfinlerin salgılanmasına yol açabilir ve bu da duygusal refahı olumlu yönde etkiler.
Dendro Planks-Pure Line Collection - Hamaxia D-53
Ahşabın organik ve zamansız doğası, istikrar ve bağlantı ihtiyacımızı karşılayarak onu psikolojik rahatlığı teşvik etmeyi amaçlayan iç tasarım için ideal bir seçim haline getiriyor. İster ahşap bir oturma odasının sıcak kucaklaması ister ahşap bir yatak odasının rahatlığı olsun, bu alanlar modern yaşamda duygusal denge ve huzur alanları haline gelebiliyor. Ahşabı bilinçli bir şekilde iç mekanlara entegre ederek, onun derin duygusal rezonansından yararlanabilir ve genel refahımızı destekleyen ve geliştiren ortamlar yaratabiliriz.
Kaynaklar
https://www.foresthomesstore.com/blogs/decor-for-wellbeing/little-known-facts-about-the-benefits-of-using-of-wood-in-the-interior
https://smhardware.com/incorporating-wood-into-interior-design-has-health-and-wellness-benefits/
https://bfppl.com/what-are-the-health-benefits-of-using-wood-in-interiors/
https://medium.com/@decolinx/the-psychological-impact-of-wooden-interior-design-9f17cafafaba
