Günümüzde özellikle post pandemi döneminde kalıcı hale dönüşen, sanal ortamda gerçekleştirilen iletişim ve toplantılar son hızla gelişmeye devam ediyor. Açık kaynak geliştirme ve blok zincir teknolojilerindeki gelişim de insanların internet ortamlarında bulunmasında etkili oluyor. Sanal bir dünyanın varlığı, bu yeni dünyayı inşa etmek için de yeni fırsatların oluşması demek. Bu fırsatlar, mimar ve tasarımcıları da büyük ölçüde etkileyeceğe benziyor.
Metaverse Nedir?
Özellikle Facebook’un adının Meta olarak değişmesinden sonra herkesin odak noktası haline gelen Metaverse, aslında yeni oluşturulan bir ortam değildir. Sanal kişilerin etkileşimde bulunarak ortak bir alan paylaştığı Minecraft veya Second Life gibi dijital oyunlara da küçük birer Metaverse denilebilir.
Meta terimi ilk olarak 1992’de Neal Stephenson’un yazdığı Snow Crash adlı romanında, normal hayattaki aktivitelerin sanal, ortak ve kalıcı bir dünyadaki inşası için kullanılmıştır. Meta, somutlaştırılmış internet olarak düşünülebilir ve de somutlaştırılmış internet ortamında ihtiyaç duyulan nişler gelişmeye devam etmektedir.
Görsel about.facebook.com’dan alıntılanmıştır.
Metaverse evreninde kullanıcıların sahip olduğu avatarlar, kullanıcının oradaki profilini oluşturmaktadır. Metaverse mimarisinde kurgulanan ve tasarlanan mekânlar, kullanıcılara dünyada deneyimleyemeyeceği yaratıcı ortamlar sunmaktadır. Bu dünyaya giriş için oluşturulan görüntü kişiye özgü olup, kişinin veya satın aldığı yerin yaratıcılığına bağlı olmaktadır. Bahsi geçen satın alım yeri NFT pazarları olup, ayrıca avatarların piyasa değerleri üzerinden birçok kişinin finans işlerini yürüttüğü bir mecradır.
Sanal Metaverse ortamında kişinin bulunabilmesi için VR gözlük ve hoparlöre ihtiyaç vardır. Kişinin fiziksel olarak kendisini ses ve görüntü bakımından sanal ortamda hissetmesini sağlar. Sanal ortam Metaverse’deki bir kişi sabah ofiste yer alıp, kısa bir dinlenme molasında blockchain tabanlı bir sanal oyunda zaman geçirdikten sonra da kripto para piyasasında finans işlerini halledebilecektir. Şu an tüm bunlar tek bir Metaverse’de bulunmuyor olsa da yapılan çalışmalar hepsine bir kanaldan ulaşılabilecek düzeye getirmek üzerinedir.
Metaverse Kullanım Alanları
Queppelin şirketi örneği üzerinden gidilecek olursa, oluşturduğu Metaverse dünyasında etkinlikler oluşturma ve bağlantı kurma üzerine hizmet vermektedir. Araştırma verilerine göre, şirketler pandemi etkisini azalttıktan sonra dahi %92 oranda Metaverse etkinliklerini sürdürmeyi tercih etmiştir. Ayrıca %59 gibi büyük bir oranda da şirketler, Metaverse ve ilişkili mecralarda yatırımlarını arttırmayı planladığını belirtmiştir.
Görsel www.queppelin.com alıntılanmıştır.
Dünyaca ünlü şirketlerin bu dünyada bulunması da Metaverse’ün önem verilmesi gereken bir mecra olduğunu göstermektedir. CEEK City ise sanal ortamında üç boyutlu alışveriş deneyimini arttırmak üzerine geliştirilmiş bir Metaverse’dir. Son zamanlarda Twitter üzerinden duyurduğu haberle bizlerin Metaverse olan ilgisini arttırmıştır. Yapmış olduğu tweet, H&M için konsept bir mağaza oluşturduklarını belirtmekteydi. H&M her ne kadar bu söylentiyi yalanlasa da Metaverse’ye ve sanal ortamlara olan ilgi daha da artmasını sağlamıştır.
Görsel Twitter’dan alıntılanmıştır.
Mimarlar ve Metaverse
Sanal dünyanın inşasında görevli kişiler genellikle yazılım mühendisleri olarak tahmin ediliyor ve bu görev direkt olarak onlardan bekleniliyordu. Metaverse ’ün yapısal olarak gelişmesinin tamamlanmasıyla gelecekte, kullanımı yaygınlaşacak ve ileride kullanıcılara daha sağlıklı ve daha çok kişiye özel mekânların sunulması gerekli olacaktır. Bu ortamların daha yetkin kişilerce tasarlanması gereklidir. Mekân ve insan arasındaki ilişkiler üzerinde uzman olan; mimarlar ve iç mimarlar gibi.
Tasarım Sürecine Etkisi
Metaverse ’de bulunabilmek için gerekli olan VR teknolojisi günümüzde sanal ev turlarında hali hazırda kullanılmaktadır. Burada kullanıcı bireysel olarak alanı deneyimleme fırsatı buluyorken, Metaverse ’in bu alanlarda hizmet vermeye başlaması gibi bir durumda sanal ev turlarında toplu olarak var olurken, diğer kişilerle eş zamanlı olarak deneyimleme fırsatı elde edeceğimiz anlamına gelebilir. Deneyimleme sırasında müşterilerin taleplerini sanal ortamda belirtebileceği düşünülünce mimar ve tasarımcılar için zaman ve talebin anlaşılması açısından büyük fırsatlar sunacağı kesin. Örnek olarak, bir müşterinin lamine parke döşemesinde istediği değişikliği anında, farklı seçenekleriyle birlikte, yerinde görebileceğini düşünelim. Bu tasarımcı için de müşteri memnuniyeti için de büyük fırsatlar demek.
Fiziksel dünyada tasarım ve onu inşa etmek zaman ve maliyet demek olduğu için, mimarın veya tasarımcının hayal gücünü sınırlanmaktadır. Sanal ortamda ise bu unsurlar ortadan kalkmakta ve tasarımcılar için hayal gücünün sınırlarının zorlanabileceği anlamına gelmektedir.
Fakat unutulmaması gereken, bu ortamların da somut dünyada olduğu gibi kullanıcıya özel olacağı ve psikolojik olarak etkileyeceğidir. Tüm bu nedenlerle bu mekânların uzmanlarınca inşa edildiği bir dünya, tüm kullanıcılar için daha sağlıklı olacaktır.
Kaynakça:
tallboxdesign.com
bizop.media
queppelin.com
medium.com
about.facebook.com
